Koronowo zwane na początku istnienia Nowym
Byszewem, od 1288 r. stało się siedzibą konwentu cystersów. Powstało
ono na terenie dawnej osady Smeysche, którą w 1288 r. cystersi
nabyli w drodze zamiany od biskupa kujawskiego Wisława. W skutek
translokacji szarzy mnisi pojawili się tam około 5 marca 1289 r.
Zezwolenie na lokację miasta na tzw. prawie magdeburskim otrzymali
w 1368 r. od króla Kazimierza Wielkiego. Nowa nazwa miejscowości,
(w źródłach z 1349 r. po raz pierwszy zapisana jako Koronowo)
wywiodła się od nazwy opactwa Corona Sanctae Mariae.
Kościół Panny Marii i św. Jana
Apostoła jest orientowaną, trójnawową, ceglaną, gotycką
bazyliką z rzędem kaplic przy nawach bocznych, otynkowaną wewnątrz.
W prezbiterium oraz nawie północnej - czteroramienne sklepienia
gwiaździste; środkowe przęsło transeptu i nawy boczne - sklepienia
krzyżowo – żebrowe; nawa główna – sklepienie kolebkowe z lunetami na
gurtach.
Bogactwo jednolitego barokowego i rokokowego
wyposażenia: drewniany, polichromowany ołtarz główny z motywami
roślinnymi z roku 1738 (w nim dwa obrazy płótna Bartłomieja Strobla
– „Wniebowzięcie NMP” oraz „Powitanie Maryi w niebie”); drewniana,
polichromowana ambona z końca XVII w.; chrzcielnica z XVII w.,
rokokowy chór muzyczny; stalle z bogatymi płaskorzeźbami i progami w
kształcie leżących lwów z końca XVII w., których zwieńczenie stanowi
baldachim z ażurową dekoracją; obrazy cyklu 10 przedstawień z życia
zakonu cysterskiego, m. in. „Nadanie reguły zakonnej”, „Najświętsza
Maria Panna ofiarowuje cystersom habit ”czy „Rycerz Bernard
prowadzący do zakonu swoich towarzyszy” – pędzla F. Remela z ok.
1758r. Pozostałości gotyckie: XIV –wieczny fryz ceramiczny na
zewnętrznym ramieniu transeptu kościoła, który przedstawia
Zwiastowanie i Pietę – ilustrujące najważniejsze wydarzenia z życia
Marii; wsporniki sklepienne z dekoracją figuralną z pocz. XIV w.
Dawny klasztor z XIV ., przebudowany w
XVII/ XVIII w. – w 1819r. po kasacie konwentu przekształcony na
więzienie - wielokrotnie przerabiany, murowany z cegły, otynkowany,
piętrowy, trójskrzydłowy z wirydarzem pośrodku - obiekt niedostępny
dla zwiedzających.
Mur klasztorny (XVIII- XIX w.) - z
cegły, otynkowany, dzielony pilastrami.
Dawny pałac opacki (XVII/ XVIII w.) po
kasacie w 1819 r. przebudowany na dom czynszowy, a następnie
włączony w zespół więzienny, wielokrotnie przebudowywany, dostępny,
ale bardzo zniszczony.
Kościół filialny św. Andrzeja -
pierwotny parafialny (1382- 96); obecny z fragmentami poprzedniego
(ok.1599 r.).
Zwiedzanie:
zgłaszać na plebanię - ks. Henryk Pilacki
ul. Bydgoska 23 , 86-010 Koronowo
fax.(052)382 25 01
pkoronowo@pelplin.diecezja.org
Informacja turystyczna i przewodnicy:
Punkt Informacji Turystycznej w Koronowie
Plac zwycięstwa 22/2
tel. 052 38246-53
info-tur@um.koronowo.pl
promocja@um.koronowo.pl |