Klasztor sióstr cysterek pod wezwaniem Matki
Bożej i św. Urszuli ufundował ok. 1235 r. opat cystersów z Oliwy. Aż
do czasu przekazania klasztoru benedyktynom (1589) fundacja bardzo
była zależna od Oliwy - konwent żarnowiecki nie miał własnej ksieni,
tylko przeoryszę mianowaną przez opata oliwskiego. Wiele też
przywilejów średniowiecznych było udzielonych wspólnie dla obu
klasztorów. Konwent żarnowiecki liczył około 30 cysterek różnej
narodowości. W XVw. do klasztoru należało: 9 wsi, 3 przysiółki, 2
jeziora, a folwark żarnowiecki w XVI w. liczył 200 ha uprawianej
ziemi. Zakonnice prowadziły szkołę dla dziewcząt z rodzin
szlacheckich i szpital. W skutek reformacji oraz malejącej
gospodarności klasztor wyludnił się i podupadł. Wówczas (1589)
biskup włocławski Hieronim Rozdrażewski wyjął klasztor z pod władzy
cystersów oliwskich i przekazał benedyktynom kongregacji
chełmińskiej. Z ostatnich trzech cysterek jedna opuściła zakon, a
dwie przeniesiono do innego klasztoru.
Dawne
zabudowania klasztorne, pochodzące z przełomu XIII i XIV w.
przylegają nietypowo od strony płn do budynku kościoła. Na
dziedzińcu zachowały się, udostępnione częściowo zwiedzającym,
gotyckie krużganki. Zachowały się też: dom kapelana z 1404 r.,
przebudowany w 1635 r. (dziś plebania), spichlerz oraz fragmenty
muru klasztornego. Bogaty skarbiec klasztorny (niedostępny dla
zwiedzających) zawiera wspaniałą kolekcję ksiąg, m.in. cenne
rękopisy z XV w., pastorały i bogato zdobiony graduał ; piękne szaty
i hafty liturgiczne, rzeźby sakralne oraz dawne sprzęty.
Kościół zbudowany - 4. ćw. XIII w.,
rozbudowany po 1389 r. z inicjatywy oliwskich
cystersów. We wnętrzu: gwiaździste
sklepienia oraz płaskorzeźby figuralne na wspornikach sklepienia:
św. Katarzyny i Matki Boskiej z Dzieciątkiem, dwie płyty nagrobne w
tym Fryderyka von Raweneck, dowódcy wojsk krzyżackich w bitwie pod
Świecinem; XIV -wieczna gotycka figura Madonny z Dzieciątkiem,
drewniana Żarnowiecka Pieta z 1430 roku - w specjalnie dla niej
wybudowanym w 1630 r. ołtarzu.
Z późniejszego
wyposażenia: pięknie odrestaurowane stalle z 1719 r. - na nich
obrazy przedstawiające historię życia św. Scholastyki i św.
Benedykta, stalle rokokowe na chórze ze scenami z życia Chrystusa,
ołtarz główny, chrzcielnica z figurą anioła, balustrady komunijne i
wiele innych.
Zwiedzanie:
-
zgłaszać się na furtę klasztorną:
Zgromadzenie Sióstr Benedyktynek, tel. (058)
6737514;
żarnowiec@com.pl
- do plebanii:
Parafia pw. Zwiastowania Pana Ks. K.Stachowski - tel. (058)6737107
zarnowiec@diecezja.gda.pl
|